-श्रवण मुकारुङ
मालिक!
म यो गोरखा राज्यमा
अढाई सय वर्षपछि बौलाएँ
मेरो टाउको फन्फनी घुमिरहेछ
जमिन आकाशतिर
आकाश जमिनतिर भइरहेछ
आँखा तिर्मिरतिर्मिर भएर
हजुरको शीर दशवटा देखिरहेछु
खोइ मेरो पैताला कहाँनिर छ?
कहाँनिर छ बिसे नगर्ची?
मालिक! म बौलाएँ
श्रवण मुकारुङ, कविमैले त महाराजको सेवा गर्नुपर्ने
इतिहासको रक्षा गर्न
यो गोरखकालीको पाउ छोएर
नुनको सोझो हुनुपर्ने
अढाई सय वर्षपछि –
आज के भयो मलाई?
यो बिसेलाई दशा लाग्यो मालिक!
म बौलाएँ
नाथे मेरी स्वास्नी न हो मारिएकी
नाथे छोरी न हो बलात्कृत भएकी
नाथे यो बिसेको झुप्रो न हो जलाइएको
यतिमै यो बिसे उफि्रनु पर्ने?
थुइक्क बिसे…
म बौलाएँ मालिक!
म बौलाएँ
मेरो हात भाँच्चियो
अब म हजुरका भारदारहरुलाई
लवेदा सिउन सक्दिनँ
नर्सिङ्गा फुक्न, सनई बजाउन
अथवा, कुनै मङ्गलगान
वा ऋतुगान गाउन सक्दिनँ
मेरो खुट्टा भाँच्चियो
अब म हजुरको राज्यको पहरा गर्न सक्दिनँ
मेरो दिमागै ठीकमा छैन
अब म ठीक्कले बोल्नै सक्दिनँ
मालिक! म बौलाएँ
मालिक!
यो गोरखा राज्यअघि उभिएका
हिजोका ती अग्ला–अग्ला पहाडहरु
आज कसरी यस्तरी होचा–होचा भए?
हिजोका ती सग्ला र कल्कलाउँदा यहाँका मानिसहरु
आज कसरी यस्तरी खुनी र कुरुप भए?
यो दरौँदी किन उल्टो बगेको देख्छु?
यो दरबारै किन खण्डहरजस्तो देख्छु?
मालिक! म बौलाएँ
मालिक!
हजुरको तरवारले
टाउको काट्छ कि फूल?
भ्रममा परेँ म
हजुरको बन्दुकले
विचार ढाल्छ कि मान्छे?
भ्रममा परेँ म
यस राज्यलाई
प्रजाले बनायो कि राजाले?
भ्रममा परेँ म
अढाई सय वर्षदेखि म तपाईंसमक्ष छु
मालिक!
म कसरी आतङ्ककारी हुनसक्छु?
म केवल बौलाएँ मालिक!
बौलाएँ
हो मैले–
मालिकको दिव्योपदेश पालन गरिनँ हुँला
रक्सी खाएर–
यो देश मैले पनि आर्जेको हुँ भनेँ हुँला
भानुभक्त बाजेको गीत र मेरो सियो
बराबर हो भने हुँला
मैले सिएको सुकिला लुगा ओढेकाहरुलाई
मेरो नाङ्गो आङ देखाएँ हुँला
बौलाएपछि मैले
मेरै भगवानलाई पनि गाली गरेँ हुँला
मालिक!
मान्छे बौलाएपछि
आफैंसँग निहुँ खोज्दोरहेछ
अढाई सय वर्षदेखि
मैले तुनेका थाङ्नामा हुर्केका
मेरा दरसन्तानहरु कहाँकहाँ पुगे?
मैले खोज्न चाहेँ हुँला
मेरा औंलामा खोपिएका छ्यान्द्रा
र बगेका रगतहरुले मलाई उक्सायो
तरवारले आर्जेको मुलुकभन्दा मैले
धागोले उनेको मुलुक विशाल ठानेँ हुँला
मालिक!
यस माटोको इतिहाससँगै
म हजुरको राष्ट्रमा छु
म कसरी अराष्ट्रिय हुनसक्छु?
म साँच्चै बौलाएँ मालिक!
साँच्चै बौलाएँ
मेरो टाउको फनफनी घुमिरहेछ
जमिन आकाशतिर
आकाश जमिनतिर भइरहेछ
आँखा तिर्मिर–तिर्मिर भएर
हजुरको शीर दशवटा देखिरहेछु
खोइ मेरो पैताला कहाँ छ?
कहाँ छ बिसे नगर्ची?
मालिक! म बौलाएँ।
