नेपालमै पाइन्छ ३५ हजारमा सिङ्गो गाउँ, तपाई पनि किन्न जाने हो ?
सिरहा, ६ फागुन : संघीयता कार्यान्वयन र सिंहदरवार गाउँसम्म पुग्ने क्रमसँगै सबैजसो ठाउँमा जग्गाको मूल्य उकालो लागिरहेको छ । अझ काठमाण्डौंको कुरा गर्ने हो भने एक आना जग्गालाई नै कम्तीमा ५०–६० लाख पर्छ । तर, नेपालमै यस्तो पनि गाउँ छ, जहाँ सिङ्गो गाउँ नै ३५ हजार रुपैंयाँसम्ममा किन्न पाइन्छ । सिरहा धनगढीमाई नगरपालिका–१२ का पचुवा मरिकले तीन महिनाअघि रामपुत मरिकसँग गोलबजार नगरपालिकाको मुक्सार गाउँ ३५ हजार रुपैयाँमा किने । लहान नगरपालिका–२२, सिसवनीका दिलीप मरिकले सोही नगरपालिका–४ को गाउँ एक वर्षअघि ६० हजार रुपैयाँमा किनेका थिए ।
आफ्नो गाउँ नहुँदा आफैंले बनाएको बाँसका सामग्री अरूलाई कम मूल्यमा दिनुपर्थ्यो।’ डोम समुदायले बाँसका सामग्री बनाउने र आफूले किनेको गाउँमा बेच्ने गर्छन् । घरजग्गा बिक्री त देशभर जहाँ पनि हुन्छ तर सुन्दै अचम्म लाग्छ, सिरहा जिल्लामा भने यहाँका अल्पसंख्यक मधेसी दलित (डोम जाति) ले गाउँ नै खरिद बिक्री गर्छन् । सिंगो बस्ती कुनै न कुनै डोम समुदायका मानिसले किनेकै हुन्छ । मधेसको सबै गाउँ बिक्री भएको छ । डोम समुदायमा गाउँका गाउँ बेच्ने, किन्ने र आफ्नो गर्जो टार्न बन्धकीसमेत राख्ने अनौठो चलन छ। पूर्वको झापादेखि पश्चिमको पर्सासम्म करिब १३ हजार संख्यामा छरिएर बसेका डोम समुदायमा आफ्नो इलाका छाडेर अरूकोमा गई बाँसको सामग्री बिक्री गर्न र काम गर्न प्रतिबन्ध छ ।
अरूको इलाकामा गएर काम गर्न र बाँसको सामग्री बनाई बिक्री गर्न गाउँ, सहर किन्नुपर्छ नभए बन्धकी लिनुपर्छ ।कोही लुकेर अर्काले किनेको गाउँमा बेच्न गएमा जातीय नियमअनुसार दण्ड व्यहोर्नुपर्छ।यो समुदायमा भाइभाइबीच अंश लगाउँदा पनि गाउँटोल नै लगाउने चलन छ।अंशमा एउटा मात्रै गाउँ भागमा परेपछि काम गर्ने एरिया सानो हुँदा सिसवनीका भोला मरिकले बन्धकीमा लिएका छन् । भोला भन्छन्, ‘३५ हजारमा हरि मरिकसँग बाखैरगाउँ बन्धकीमा लिएको छु ।’
