सनाखत (कविता)
यसैपाल ६० लागिन् रमिते काकी
सुनी पठाइन् सरकारले दिने भत्ता
गइन् गापाको कार्यालय
बकिन् सात पुस्ते सम्बन्ध
बिना नागरिकता कण्ठस्थ पारेको
दुई फुटे फाराममा ।
‘सचिव : तपाईको नाम ?
काकी : रामिते काकी
सचिव : लेख्ने नाम चाई ?
काकी : आइलेसम्मन् लेख्नु परेकै थेना
सचिव : नागरिकता नि !
काकी : सारकारी सेनाले घारमा आगो लौंदा खुलबिन्दे भो
सचिव : बाबुको नाम ?
काकी : पल्टनमै मोरी गो’को
सचिव : आमाको नाम ?
काकी : सात सालाँ पञ्चेले काटी मारेको
सप्पैले पल्टने जेठी भनी पठाङ्थ्यो रे !
सचिव : लोग्नेको नाम ?
काकी : रामिते काका भन्थ्यो गौंमा
सचिव : कहाँ छन् ?
काकी : माउवादीले लेर गो’को
आइलेसम्म फर्केकै छैना ।
सचिव : परिवार संख्या ?
काकी : आठ जाना ।
तीन छरी तीन छरा ।
जेठी उइले फच्चा गई पठायो
माइलीचन् सुँगुँर चारो लेर औंङ्दा
बाटोमै सारकारी लुगा लौंङनेओरले
गार्नु नागार्नु गरी मारी पठायो ।
सानु छरी कक्रोमा सुताई राखेको ठौंमा
सारखारको मान्छेले
घारमा आगो लौङ्दा डढी पठायो ।
जेठो छरा बाबुसँगै गो’को छ
मइलाचन् आनिकालमा मोर्यो
आनि कान्छो छराचन् जन्मिनु नपाई
साइनिकले लात्ताले बेसमारी
मेरो पेटमा बजाङ्दा तीन मैनामै
तुही पठाको हाजुर !
आइले म मात्तै छ ।.
आरेन् ! च्याँठा
आबो त पाङ्छ’ हला नि भात्ता ?’
राज्य !
माथिको विवरणले सनाखत भयो कि भएन
रमितेनी काकीको ?
विवरणका आधारमा
पाउँछिन् कि पाउँदिनन् वृद्ध भत्ता ?
कहिले सार्वजनिक गर्छ ?
राज्यले रमिते काकाको
कहिले पुष्टि हुन्छ मरे-बाँचेको जेठा छोराको ?
कुनै अनुदान आउँछ कि
पुनः घर ठडिन्छ न्यायका नाउँमा
रमितेनी काकीको ।
राज्यबाटै प्रमाण हराइ दिएपछि
थप के प्रमाण चाहिन्छ महोदय !
थप प्रमाणका लागि ।
अब बाँकी सोध्नु छ कि सकियो
रमितेनी काकीहरू जस्ताको सनाखत हुन ?
आरपी गाउँले
आठराई २ तेह्रथुम
