दातृ निकायले छाडेपछि बिचल्लीमा भुटानी शरणार्थी


१० आश्विन २०७८, आईतवार
refugee

झापा, १० असोज । लामो समयदेखि भुटानी शरणार्थीले पाउँदै आएको रासन केही वर्षदेखि बन्द छ । दातृ निकाय राष्ट्रसंघीय शरणार्थीसम्बन्धी उच्चआयुक्त (यूएनएचसीआर) ले गत वर्षदेखि दमकको कार्यालय नै बन्द गरिसकेको छ ।

refugee camp 1

भुटानी शरणार्थी समस्या ९० प्रतिशतभन्दा धेरै समाधान भएको भन्दै उसले कार्यालय बन्द गरेको हो । पुनर्वासको क्रममा एक लाख १३ हजारभन्दा बढी भुटानी शरणार्थी तेस्रो देश पुनर्वास भएर गएका छन् । तर, यहाँ बस्ने भुटानी शरणार्थी भने कष्टकर जीवन बिताइरहेका छन् ।

शिविरमा कमाइ गर्ने वैधानिक बाटो छैन । दातृ निकायले रासन पनि दिन छाडेको छ । पाउँदै आएका अन्य सुविधा पनि क्रमशः कटौती हुँदै गएकाले शिविरमा संकट आएको शरणार्थी बताउँछन् । शिविरमा आफ्नै देश जाने अडानले पुनर्वास छाडेर बसेका वृद्धवृद्धा, अशक्त र पुनर्वासमा छुटेका करिब छ हजार ३०० शरणार्थी रहेको शरणार्थी अगुवा युवराज राई बताउँछन् ।

refugee camp 21

‘शिविरको अवस्था बाहिरबाट हेरे जस्तो छैन । तेस्रो देशमा आफन्त छन्, पठाइहाल्छन् भन्ने ढंगबाट सोचिन्छ । तर, यहाँको अवस्था यस्तो छैन’, उनी भन्छन्, ‘रासन पाउन छाडे । विदेशमा भएका आफन्तले पैसा पठाउँदैनन् । शिविरमा मर्नु कि बाँच्नु अवस्था छ ।’

शिविरमा अहिले आफूले आफैलाई अभियान चलाइरहेका छन्, शिविरमा रहेका युवाहरू । पुनर्वास गएकालाई सहयोग माग्दै उनीहरू शिविरमा राहत वितरण गर्दै आएका छन् । ‘अब त हामीले मागेरै खाने बेला आयो । विभिन्न देशमा गएका भुटानी शरणार्थीलाई सहयोग मागेर दाल, चामल र आवश्यक कुराहरू वितरण गर्दै आएका छौं’, आँशु पुछौं अभियानका प्रतिनिधिसमेत रहेका युवराज भन्छन्, ‘यति नगरे त शिविरमा भोकमरी आउने अवस्था छ । यस्तो अवस्थाबाट बच्नका लागि आफूले आफैलाई बचाउँदै आएका छौं हामी ।’

कोरोनाकालले भुटानी शरणार्थीमाथि संकट थपेको शरणार्थी अगुवा चिरञ्जीवी राई बताउँछन् । ‘कोरोनामा त झनै संकट भयो । सहयोग मागेर हामीले संक्रमितलाई सहयोग ग¥यौं’, उनले भने, ‘शिविरमा पारिवारिक विखण्डनको समस्या त छँदैछ । त्यहींमाथि गरिबीले सताएको छ ।’

refugee camp 10

तेस्रो देशमा भएका भुटानी शरणार्थीले विभिन्न समयमा सहयोग गर्दा केही सहज भएको भुटानी शरणार्थी दिल भुटानी बताउँछन् । ‘तेस्रो देश गएकाले कहिले बुबाआमाको स्मृतिमा, कहिले जन्मदिनमा वा यस्तै अवसरमा सहयोग गर्नुभएको छ’, उनी भन्छन्, ‘हामी पनि उहाँहरूले गरेको सहयोग विपन्न नागरिकसम्म पुर्‍याउन सहयोग गरिरहेका छौं ।’

refugee camp 6

दातृ निकायले रासन सहयोग गर्न छाडेको छ । नेपाल सरकारले पनि सहयोग गरेको छैन । सरकार तेस्रो देशमा भएकाले पठाउने भन्दै सहयोग गर्दैन । तर, भुटानी शरणार्थीको अवस्था निकै नाजुक रहेको भुटानी शरणार्थी अगुवा डा. भम्पा राई बताउँछन् ।

‘यूएनएचसीआरलाई यहाँ ल्याउने बेलामा हामीले निकै दुःख गरेका थियौं । यहाँबाट जाने बेलामा एक पटक पनि सोधेन’, उनी भन्छन्, ‘एक जना भुटानी शरणार्थी हुनु पनि समस्या हो । उसले सबै समाधान नगरी जानु हुँदैन थियो ।’

शरणार्थी शिविरमा दैनिकी चलाउन वैधानिक कुनै बाटो छैन, जसले गर्दा शरणार्थीले अवैध बाटो रोज्नुपर्ने अवस्था आउने खतरा रहेको डा. राई बताउँछन् । ‘कमाइ खाने वैधानिक बाटो केही छैन । दातृ निकायले रासन पनि दिन छाड्यो’, उनी भन्छन्, ‘यसले अवैध बाटो रोज्न बाध्य हुने अवस्था आउँदै छ ।’ न्यूज कारखाना

प्रतिक्रिया
  • प्रधान सम्पादक
  • राजेश राई
  • कार्यकारी सम्पादक
  • राजु शिवा
  • सूचना विभाग दर्ता नं.
  • १८०२/२०७६-७७