यी हुन् पार्टी परिवर्तन गर्दे उम्मेदवार बन्ने चर्चित दल-बदल नेता
काठमाडौँ : हरेक निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्नै पर्ने लोभका कारण राजनीतिक दल परिवर्तन गर्नमा केही शीर्ष नेता नै अगाडी रहेका छन् । राष्ट्रिय राजनीतिमा चर्चामा रहने केही शीर्ष नेताहरूले हरेक निर्वाचन पिच्छे राजनीतिक दल परिवर्तन गर्दै उम्मेदवार बन्दै आइरहेका छन् ।
जनताको मतको कदर नगरी आफू आबद्ध पार्टीको मुद्दा समेत बिर्सेर उनीहरू अवसरको प्राप्तिका लागि राजनीतिक दल परिवर्तन गर्दै उम्मेदवार बन्दैछन् । आफ्नो बोली फेर्दै जनताका बिच पुगेर उनीहरू झुठा कुरा गर्नमा पछि हटदैनन् ।
आफूले उठाउँदै आएको मुद्दा एकातिर छोडेर जसरी पनि उम्मेदवार बन्ने र निर्वाचन जित्ने लोभका कारण सर्वसधारण मतदाता पनि यिनीहरुबाट आतिएका छन् । संविधानसभाको पहिलो, दोस्रो र अहिले हुन गइरहेको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा राष्ट्रिय राजनीतिमा प्रभाव पार्ने केही नेता दलबदल गर्दै उम्मेदवार हुनेमा अगाडी रहेको देखिन्छ ।
दल बदल्ने र उम्मेदवार बन्नेमा सबैभन्दा अगाडी छन् बिजयकुमार गच्छदार । काँग्रेसबाट राजनीतिक आरम्भ गरेका गच्छदार अहिलेको निर्वाचनमा काँग्रेसबाट भिडदैछन् । सुनसरी-३ बाट उम्मेदवारी दिएका उनी नेपाल लोकतान्त्रिक फोरमका अध्यक्ष थिए । निर्वाचनको केही समय अघि मात्रै उनी फोरमलाई काँग्रेसमा बिलय गराएका हुन् ।
सदाबहार चुनाव लडने, मन्त्री हुने नेताको रूपमा चिनिने गच्छदार काँग्रेसबाट ०४८, ०५१ र ०५६ गरी तीनै पटक सुनसरी–३ बाट सांसद चुनिएका थिए । २०६४ को पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा सुनसरी–३ र मोरङ–७ बाट निर्वाचन जितेका उनी मोरङ–७ मा काँग्रेसका शेखर कोइरालालाई हराएका थिए ।
त्यस बेला उनी मधेसी जनअधिकार फोरममा थिए । २०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा फोरम लोकतान्त्रिकबाट उठेका उनले सुनसरी–३ बाट चुनाव जिते हुन् । तर, मोरङ–७ मा उनलाई काँग्रेसका शेखर कोइरालाले नै पराजित गरेका थिए ।
अहिले १० वर्षपछि पुनः काँग्रेसमा फर्किएका गच्छदार सुनसरी–३ बाट उम्मेदवार बनेका छन् । काँग्रेस परित्याग गर्दै फोरममा प्रवेश गर्ने र फोरम परित्याग गर्दै आफै दल खोलेर त्यसको अध्यक्ष बनेका गच्छदार आफ्नो दलसहित काँग्रेसमा प्रवेश गर्दै गर्दा राष्ट्रिय राजनीति नै तरंगित बनेको थियो ।
गच्छदारको चर्चा गर्दै गर्दा राजनीतिक दल परिवर्तनमा छुटाउँनै नहुने एक राजनीतिज्ञ हुन रामेश्वर राय यादव । पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा सर्लाही–३ बाट निर्वाचनमा होमिएका यादव राजनीतिक दल परिवर्तन गर्नेमा प्रमुख नेता मानिन्छ । फोरम नेपाल हुँदै फोरम लोकतान्त्रि भएका यादव अहिले माओवादीमा आबद्ध छन् । अहिले माओवादीबाट सर्लाही–३ मा उम्मेदवार बनेका उनी फोरम फुटाउँने योजनाकार मध्येका शीर्ष नेताको रूपमा चिनिन्छन् ।
कपिलवस्तुका अभिषेक प्रताप शाह पनि चर्चित नेता हुन् । राजनीतिक पृष्भुमि काँग्रेस भएका शाह मधेस आन्दोलनसंगै काँग्रेस परित्याग गर्दै फोरम नेपालमा प्रवेश गरेका थिए । फोरम नेपालको तर्फबाट पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा कपिलबस्तु–३ बाट निर्वाचन जितेका उनी अहिले पुन काँग्रेसमै फर्किका छन् ।
मधेस मुद्धाका विषयमा खरो उत्रिने शाह बेलाबेलामा दिने अभिव्यक्तिका कारण राष्ट्रिय राजनीतिमा चर्चामा रहने मध्येका एक हुन् । फोरम परित्याग गरी काँग्रेसमा फर्किका शाह कपिलबस्तु–३ बाट उम्मेदवार बनेका छन् ।
गच्छदार, यादव, शाहको तुल्नामा राजनीतिक दल बदल्नेमा कमजोर छैनन् अर्का चर्चित नेता जंगीलाल राय । काँग्रेसबाट तमलोपा, राजपा हुँदै पुन काँग्रेसमै फर्किएका राय दलबदलमा चर्चित छन् । पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा तमलोपाबाट सर्लाही २ मा निर्वाचन लडेका उनी अहिले सोही क्षेत्रबाट काँग्रेसको उम्मेदवार बनेका छन् । पार्टी जन्माउँने, आफैले जन्माएको पार्टी फोर्ने र पुन पुर्खौली पार्टीमै फर्खिएका उनी दलबदल गर्दै उम्मेदवार हुने चर्चित नेता हुन् ।
दलबदल गर्दै उम्मेदवार हुनेमा अर्का चर्चित नेता शिवपुजन यादव पनि हुन् । पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा सर्लाही–४ बाट निर्वाचन लडदै गर्दा उनी तमलोपामा थिए । अहिलेको निर्वाचन सोही क्षेत्रबाट लडदै गर्दा उनी माओवादी पार्टीमा छन् ।
मधेस मुद्धामा खरो उत्रिने राष्ट्रिय राजनीतिमा चर्चित हृदयेश त्रिपाठी अहिलेको निर्वाचनमा बामगठबन्धनबाट उम्मेदवार भएका छन् । नवलपरासी वर्दघाट सुस्ता पश्चिम १ बाट उम्मेदवार भएको त्रिपाठी राजपा त्यागेर स्वतन्त्र राजनीतिक समूह गठन गरेका छन् । स्वतन्त्र राजनीतिक समूह गठन गरेर उनी बामगठबन्धनसंग चुनावी तालमेल गरेका छन् । नवलपरासी ४ र नवलपरासी ६ बाट चुनाव लडदै गर्दा उनी क्रमशः सदभावना र तमलोपा पार्टीमा थिए ।
यस्तै रामचन्द्र झा एउटै पार्टीमा नटिक्ने नेता हुन् । पहिलो र दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा धनुषा १ मा एमालेबाट निर्वाचन लडेका उनी नयाँ शक्ति पार्टीमा आबद्ध भए । एमालेको तर्फबाट पटक पटक सुविधा भोगेका उनी नयाँ शक्तिबाट केही नपाउँने देखेपछि माओवादीमा आबद्ध भए र अहिले धनुषा २ बाट उम्मेदवार भए । नयाँ शक्तिमा जानु अघि उनी माओवादीमै थिए ।
दलबदल गर्नेमा पर्साका महिला नेतृ उर्मिला अर्याल पनि पर्छिन् । एमालेबाट पटक पटक सुबिधान भोग गर्ने अर्याल अहिले माओवादीमा छिन् । पहिलो संविधानसभा निर्वाचन पर्सा ४ मा एमालेबाट उम्मेदवार बनेकी उनी दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा सोही क्षेत्रबाट उनी बनिन् । अहिले पनि उनी माओवादीबाटै सोही क्षेत्रका उम्मेदवार बन्न सफल भएकी छन् ।
राष्ट्रिय राजनीतिमा चर्चित यी नेतासंगै स्थानीय स्तरमा समेत दल परिवर्तन गर्दै उम्मेदवार हुने क्रम तराई मधेस, हिमाल र पहाडमा समेत रहेको छ । निर्वाचन आएपछि जसरी पनि उम्मेदवार हुनै पर्ने लोभका कारण केही नेता दल दलबदल्दै उम्मेदवार हुने गरेका छन् ।
राजनीतिक विश्लेषक राजेश अहिराजले उद्देश्य, जनता र मुद्दा बिर्सिने नेताहरूले जसरी पनि उम्मेदवार हुनैका लागि दल बदल्ने गरेको बताउँछन् । राजनीतिक दल बदल्ने र जसरी पनि उम्मेदवार हुने नेताहरूले सिद्धान्तको नभई अवसरको राजनीतिक गर्ने उनको भनाई रहेको छ । जनताका लागी नभई अवसरका लागि राजनीतिक गर्ने दलबदल नेतालाई स्थिर राख्न कानुन बनाई लागुपर्ने सुझाव अहिराजले दिन्छन् ।
दलबदल गर्ने नेपाली राजनीतिकको क्यान्सर भएको बताउँदै अहिराजले यस्तो रोग मधेस र पहाड सबै तिर भएको बताउँछन् । जनताको मतको कदर नगर्ने दलबदलु नेताहरूले जहिले पनि अवसरको खोजीका क्रममा रहने भएकाले जनता आफै सचेत हुनुपर्ने उनी बताउँछन् ।